Bankaların yüksek faiz arttırımı kısa ve orta vadede dövizin artışının azalmasına, yere kurun değerlenmesine yol açar. Bunun haricinde ülkedeki yatırımları köreltir. Zengin insanlar yatırım yapmak yerine bankaya para yatırıp bedavadan para kazanmayı bekler. Bu da uzun vadede yatırımların durmasına, istihdamın azalmasına, fakirliğe, yüksek enflasyona yol açar. Son derece tehlikelidir.
GÜNCELLEME: Arjantin, Venezuela gibi ülkeler yüksek faize kolunu kaptıran ve bunun sonucunda bir türlü ihya olamayan ülkelere örnek teşkil edebilir. Bu memleketler bir türlü inovasyon ve üretim ekonomisini geliştiremeyip basit tarımsal üretime ve az miktar turizm gelirine hapsedilmektedir. Bu da en nihayetinde sadece rantı beslemektedir. Umarız Türkiye’de bu sarmala girmeyecektir.
Bunun yanında faizlerin “yeterli ve makul seviyede” tutulması önemlidir. Yani yüksek faiz kadar düşük faiz de yerel kuru sıkıştırır ve insanların altına, dövize kaçmasına yol açar.
Bu dengeyi tutturmak ise her hükümetin başarabileceği iş değildir. Ülkedeki işsizlik, borçlanma araçları ve miktarları, kısa ve uzun vadedeki likit ihtiyaçları ve ekonominin belkemiği olan girişimlerin durumu hep beraber değerlendirilmeli ve bir karar alınmaldır.
Esasında faiz arttırımı ekonomik bir karar olduğu kadar da siyasidir. Çünkü faizin akıbeti hakkındaki karar; sayın cumhurbaşkanımızın da dediği gibi “sonuçlara yol açan” önemli bir karardır.
Faizler Düşükken mi Yüksekken Mi Kredi Çekilmeli?
Faizler halihazırda çok yüksek iken kredi çekilmesi halinde bu kredinin “döviz olarak tutulması” uzun vade için yararlıdır. Ancak tam tersi bir pozisyonda iken yani faizler haddinden çok daha düşük iken borçlanılacak ise bu takdirde de nakitin uzun vade için dövizde tutulması faydalıdır. Ancak doğru bir nabız ölçülmüşken kredi alınması halinde ve gelecekte de “spekülasyonlara ve manipulasyonlara” prim vermeyen bir siyasi otorite olacağına dair sinyaller alabiliyorsanız yatırımlarınızı TL’de tutmanız daha yararlı olabilecektir.
Bu tercihleri yaparken tek bir kritere göre değil en az 4 sinyale göre değerlendirme yapmanızı öneririz. Ayrıca şunu asla unutmayın “herkes gelecekteki bir şere çok emin ise o şeyden korkun“. Bu ekonomik kuralı ve balinaları hiçe sayarak ekonomik kararlar alınmaz. Risklerden sakının.
Faizin Artması Halinde Yatırım Yapmak Mantıklı Mı?
Eğer kendi paranızla iş yapıyorsanız bu fikir kulağa mantıklı geliyor. Ancak kalkıp bankanın yüksek faizle verdiği kredi ile iş yapıyorsanız geçmiş olsun. Halkın içerisinde parası olan bir avuç azınlık için çalışmış sayılacaksınız. Tüm bu aşırı yüksek faiz ise 90’lı yıllarda tecrübe ettiğimiz devalüasyonlara yol açma riski taşımaktadır.