Senet Kırdırma Nedir? Senetli alacağın borcun ödenme tarihinden önce bir başka kişiye devredilmesi işlemine senet kırdırma denir.
TÜYO: Bu senet kırdırma işlerini yapan firmaların SPK lisanslı olup olmadığını titizlikle sorgulayınız. Varlık yönetim firması ya da lisanslı faktoring şirketleri haricinde başkaca firmalar bu tarz işlerle iştigal etmezler. Tefecilere düşüp de yağmurdan kaçarken doluya tutulma gafletine yenilmeyin. Maalesef dünyada ve ülkede ekonomik kriz yaratıcı etkenler arttıkça bu tarz mağduriyetler de katlanarak artıyor.
İş piyasası ve bazı sektörlerde senet çek gibi resmi evraklar oldukça önemlidir. Bu evrakların bazı terimsel ve teknik ifadelerini bilmek kullanan kişilerin işlerini kolaylaştıracaktır. Bu durumda kişilerin karşılaştıkları sorulardan birisi de senet kırdırma nedir şeklinde bir sorudur. Senet kırdırma işlemi bir örnek ile açıklamak gerekirse şunları ifade edebiliriz. Örneğin inşaat firması olan Taşkın İnşaat İşlemlerini yürütebilmek için inşaat malzemeleri satışı yapan Seç şirketi ile aralarında mal alışverişi olmaktadır.
Örnekle Senet Kırdırma
Taşkın İnşaat, Seç şirketinden inşaat malzemesi satın almakta ve karşılığında ise senet vermektedir. Yani burada Seç Şirketi sattığı malların karşılığında banka anlaşmalı senet almaktadır. Burada artık alacak muhatabı banka olmuş ve Taşkın firması ile herhangi bir bağlantısı kalmamıştır. Senet vadesi geldiğinde Seç Şirketi senedin bedelini alabilmek için bankayı muhatap alacaktır.
Ancak Seç Şirketinde beklenmeyen maddi durumların karşılaşılmasından dolayı senedi vadesi gelmeden evvel kırdırma gereksinimi duymuştur. Bu durumda ise vadesi gelmeden senet kırdırma durumu ortaya çıkmaktadır. Bu durumda Seç şirketi bankaya giderek vadesi gelmeden senedi kırdırmak istediğini belirtebilir. Banka ise burada her yıl belirlenen oranlar üzerinden senet miktarını değerlendirir ve senedi kırdırmayı talep eden firmaya teslim eder. Burada banka senedin anapara teminini sağlar ve senedin vadesi geldiğinde senedi Taşkın inşaat firmasından temin edecektir. Burada oldukça karlı çıkan banka olacaktır.
Kırdırılan Senet Zarar Yazabilir
Seç Şirketi ise vadesi gelmeden evvel senedi kırdırdığı için bir miktar zararlı çıkacaktır. Bu zararı minimuma indirmek isteyen firmalar belli bir pazarlık şartları doğrultusunda bir başka tüzel firma ile anlaşma sağlanarak o şirketin bankanın belirlediği oranlardan daha düşük bir oran üzerinden senedin kırdırılarak temin edilmesi de sağlanacaktır. Burada da bankalar yerine muhatap olan karşı taraftaki anlaşılan firma olacaktır.
Anlaşma sağlanan firma burada oldukça karlı çıkacak ve almış olduğu ve henüz vadesi gelmeyen senedi vade zamanında bankaya götürerek anaparayı tahsil edecektir. İşte burada oluşan duruma ise senet kırdırma işlemi denilmektedir. Senet kırdırmanın esasında firmalar arasında para akışının sağlanması ve değerli kağıtların el değiştirilmesinin sağlanmasıdır.
Ancak son zamanlarda bu işleme bankalar pek yanaşmamakta veya ciddi kar payı koyarak yaklaşmaktadırlar. Çünkü vadesi gelmeden bozdurulmak istenen senetler sonradan ciddi tahsilat zorluklarına gebe olduğu için “son derece riskli” olarak değerlendirilmektedir. Öyle ki bu senetlerin %30’u hiç tahsil edilememektedir. Bu da senetlerin çok cüzi miktarlar ödenerek vadesinden önce bozdurulmasına yol açmaktadır. Aksi takdirde banka bu işten kar edememektedir. Bu sebepten ötürü en az %35’lik bir farkı gözden çıkarmanızı tavsiye ederim.
Ayrıca bu noktada faktoring şirketleri de vadesi geçtikten sonra tahsil edilemeyen senetleri çok daha cüzi miktarlar karşılığında devralmakta ve kendiler avukatları aracılığı ile tahsil yoluna gitmektedirler. İşler bu noktaya vardığında tahsil edebilme oranı %70’lerden %20’lere kadar düşmektedir. Bu sebeple faktoring şirketleri esasından çok ciddi riskler almaktadırlar.