Ölüm aylığı olarak bilinen gelir, iş kazası ya da meslek hastalıkları sebebi ile yaşamını yitirmiş olan sigortalı çalışanların geriye kalan mirasçılarına iş kazası ya da meslek hastalığına bağlı olarak almış olduğu sigorta yardımının adıdır. Ölüm gelirlerinden yararlanmak için öncelikle ölen kişinin sigortasının da bir süre yatmış olması ya da belli prim ödeme gününün yatırılmış olması zorunlu koşulları da aranmamaktadır. İş kazası ve meslek hastalıkları insan hakları kapsamında değerlendirilmekte ve bu gibi olası sorunlar kapsamında sizlere mağduriyet yaratılmamaktadır.
ÖNEMLİ NOT: İş kazası veya diğer meslek hastalıkları sebebiyle hayatını kaybeden yakınınız var ise hiç beklemeden başvurularınızı yapın. Oturduğunuz yerde kimse size aylık falan bağlamaz. Avukatınızla konuşun ve size ölüm aylığı için dilekçe yazsın. Eğer şartları sağlıyorsanız ilgili devlet kurumundan bunu bizzat veya vekiliniz aracılığı ile talep etmelisiniz. Bu talebiniz üzerine birkaç ay geçtikten sonra size aylık bağlanma talebinizin kabul edildiğine dair bildirim gelecek ve paralarınız yatmaya başlayacaktır.
Ölüm Sigortasından Sigortalının Hak Sahiplerine Bağlanan Gelir Ne Zaman Başlar?
Ölüm aylığı alınacak olduğu zaman, sigortalı çalışanın ölüm tarihini hak sahibi niteliğinin ölümden sonra kazanılması durumunda, hakkın kazanıldığı tarihi takiben ay başından itibaren başlar. Sosyal Güvenlik Kurumu da malullük ya da yaşlılık alırken ölen sigortalı kişinin hak sahiplerinin ise aylıkları ölüm tarihinden itibaren takip eden ayın başında yatırılmaktadır. Bu ücretler hemen bağlanmasa bile bu belirtmiş olduğumuz tarihlerden itibaren toplu olarak sizlere yatırılacaktır.
Ölüm Gelirinden Yararlanma Şartları
Ölen bir sigortalı kişinin hak sahipleri olan dul kalmış eşi, erkek çocuğu ya da kız çocuğu bu maaşın % 100’lük hissesini geçmeyecek biçimde ölüm aylığının bağlanması için ise 1800 gün çalıştığının yaşlılık ve ölüm sigortasının bildirilmiş olma koşulları da aranmaktadır. Ölüm aylığı kanunu yürürlüğe girdikten sonra ise 4 / 1 – (a) en az 5 seneden bu yana sigortalı olup 900 günlük malullük yaşlılık ve ölüm sigortasının da bildirilmiş olması gerekmekte ve dul eşinin, çocuklarının Sosyal Güvenlik Kurumuna bir dilekçe ile başvuru yapmaları gerekmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumundan ölüm aylığı alabilmek için gerekli olan 900 günlük prim koşulu hak sahipleri tarafından borçlanma ile de tamamlanarak bu hakkı almaya hak kazanabilirler. Bu sayede ölen kişinin bir gün bile sigortadan yararlanmış olması durumunda eşinin ve çocuklarının askerlik, doğum ve yurtdışında borçlanması gibi durumları da değerlendirerek 900 günlük süreyi tamamlar ve emekli aylığı almaya hak kazanabilirler. Bu aslında düşük primlere sahip olan kişilerin ya da primleri düzensiz ödenmiş hak sahiplerinin mağdur edilmemesinin de önüne geçilmiş bir konudur.
Ölmüş olan sigortalı işçinin ise gerekli koşullarının gerçekleştirilmemesi durumunda ise ölen sigortalı çalışanın hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmaması halinde ölüm tarihi esas alınır ve yasa ile hesaplanmış olan ölüm toptan ödeme tutarı, sigortanın hak sahiplerine kanun kapsamında pay edilir. Eşi ve çocukları bu paylara göre kendi hesapları üzerinden maaş almaya başlar.
Kimler Ölüm Aylığı Alabilir?
Sosyal Güvenli Kurumu tarafından belirtilmiş kanun kapsamında ölmüş olan sigortalı bir çalışanın ölüm aylığını almaya ilk hak kazanan kişi ölen kişinin eşidir. Eğer ki ölen kişi kadın sigortalı çalışan ise ve hak sahibi bu kişinin eşi (erkek) ise ölen sigortalının prim gün şartlarını ölüm aylığı almaya bağlar durumda olması ölüm aylığı alma hakkını doğurur. Ölüm aylığı almaya hak kazanan kişi dul kadın ise evlenmediği sürece ölene kadar bu aylık ödenmeye devam edecektir. Bu durumda ölen bir sigortalı çalışanın eşi olması halinde bu kişinin eşi en büyük payı almaya ve öncelikli maaş alma hakkına sahiptir. Eşin hissesi bu durumda %50’dir. Ancak ki başka aylık alan bir kız ya da erkek çocuk bulunmuyor ise dul eş bu durumda %70 oranında bir maaş alacaktır. Maaş konusunda ikinci sırayı ise reşit olmayan erkek çocukları almaktadır. Erkek çocuğunun yükseköğrenim görmesi durumunda bu maaş 25 yaşına kadar ödenmektedir. 25 yaşını doldurduğu anda kesilen maaş okumaması halinde de 18 yaşına kadar verilmektedir. Ancak çocuk engelli ya da çalışma gücüne sahip değilse bu durumda ölen annesinden ya da babasından veyahut her ikisinin ölmüş olması durumunda her ikisinden de ölüm aylığı almaya hak kazanmıştır. Çocukların ölüm aylığında almaları gereken hisse ise %25 oranındadır.