Ülkemizde 5 milyondan fazla engelli vatandaş yaşamaktadır ve bu engelli kişilerin belirli bir yüzdesi de kendi bakımını kendisi yerine getirememekte ve başkalarının yardımı olmaksızın yaşantılarını sürdürememektedirler. Durum böyle olunca bu kişiler dışarıdan yardım almak zorunda kalıyorlar ve bakımları için de para gerekiyor. Devlet, engelli vatandaşların yaşantılarını sürdürebilmelerini ve bakımlarının bir kısmını karşılayabilmeleri için engelle bakım maaşı adı altında aylık ödenek vermektedir. 2019 yılında bakım maaşlarının ne kadar olduğu ve nasıl alınabildiği hakkında bilgi yazının devamında aktarılmaktadır.
Bakım Desteği Almak İçin Gerekenler
Engelli vatandaşların bakımları ile ilgilenen kişilere devlet tarafından verilen destek niteliğindeki maaş, bakımla ilgilenenlerin bazı kriterlerine göre verilmektedir. Engelli vatandaşların bakımını sağlayan bireylerin, ailenin mali durumu ile engelli kişilerin engellilik dereceleri, devlet desteğinin alınması için birincil şartlar arasında yer almaktadır.
Engelli bireylere bakım sağlayan kişilere devlet bakım parası ödemektedir. Bakım sağlayan kişilerin gelir durumlarının belirlenen standartlarda olması, yani çok yüksek olmaması halinde bu desteklerden faydalanabileceklerdir. Bu desteklerin verilmesinden önce bakım sağlayan aileye bir gelir testi uygulanır ve bu gelir testi sonuçlarında, aile bireylerinden her birine aylık şekilde düşen paranın 967 TL’ yi geçmemesi gerekmektedir. Aile bireylerinin kazandığı gelirin bu limiti geçmesi halinde devlet bakım desteğinden faydalanamamaktadırlar.
Bakıma muhtaç engellilerin değerlendirilme kriterleri
- Engelli kişilerin kendi öz bakımlarını yerine getirebilme dereceleri; bedensel temizliklerini yerine getirmek, banyo ve tuvalet ihtiyaçlarını karşılamak, beslenme ihtiyaçlarını karşılamak.
- Hareket edebilmek, oluşabilecek herhangi bir ihtiyacını zaman kaybetmeden karşılamak, merdiven-yokuş çıkmak, oturup kalkmak.
- Oluşabilecek herhangi bir tehlikeli durumda güvenli bir mekana geçebilmek, kişilerin durduk yere kendilerine zarar vermemeleri, tehlikeli bir durumda kişilerin kendilerini tehlikeli bir durumda hissetmeleri gibi özellikleri kendisinde taşımayan engelli kişiler, tam teşekküllü hastanelerden alacak oldukları raporla durumlarını belgeleyerek bakım desteği alabilirler.
Ağır Engelli Olduğuna Dair Rapor
Engelli bireylerin engellilik dereceleri değerlendirilirken kişilerin barınma, beslenme, güvenlik gibi temel insani ihtiyaçlarını kendi başlarına karşılayıp karşılayamayacak oldukları incelenir. Engelli bireylerin engellilik durumlarının resmi şekilde belirlenmesi için kişilerin tam teşekküllü bir hastaneden durumlarını raporlamaları gerekmektedir. Engellilik durumlarının belgelendiği bu raporda kişilerin en az % 50 oranında engelli oldukları belirtiliyorsa kişilerin bakım maaşı ancak bu şekilde verilebilir.
Bakımı üstlenen kişiler, yetişkinler için nasıl tam teşekküllü bir hastaneden rapor alıyorlarsa çocuklar için de aynı şekilde rapor alacaklardır. Tam teşekküllü hastanelerden çocuklar için hastanelerden 2 yılda ya da 1 yılda yeniden yenilenecek olan raporlar alınmalıdır. Küçük çocukların engellilik oranları yetişkinlerde olduğu gibi kesin şekilde belirlenemediği ve doğaları gereği zaten bakıma ihtiyaç duydukları için bu raporların en geç 2 yılda bir yenilenmeleri gerekmektedir.
Böbrek yetmezliği, demans ve Parkinson hastalıkları gibi hastalıkları taşıyan kişilerin bakımı, hasta kişilerin yakınları tarafından yerine getiriliyor ise bu kişilerin yine tam teşekküllü hastanelerden alacak oldukları ağır engelli raporları ile kişilerin ve bakım sağlayan yakınlarının bakım maaşı alması mümkün olmaktadır.
Bakım Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Bakım maaşı almak için gereken belgelerin yukarıda aktarıldığı gibi temin edilmesinden sonra engelliler ve bakımını üstlenen yakınları ya da diğer kişiler, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüklerine desteklerden faydalanmak için başvuruda bulunurlar. Engelli kişilerin bakımıyla ilgilenen kişiler yanlarında engelli bireylerin bulunmaması halinde, engelli kişilerin bakımından sorumlu aile yakınlarının da kendileri ile birlikte müdürlüklere gelmeleri durumunda bakım aylığı başvurusunda bulunulabilecektir. Aşağıda aktarılan adımlar sırası ile yerine getirilirse kişiler, engelli bakım aylığı desteklerinden faydalanabileceklerdir.
İlk adım olarak şehir merkezlerinde yaşayan kişiler valiliklerde, ilçelerde yaşayan kişiler de kaymakamlıklara bağlı olarak çalışan defterdarlıklardan ya da mal müdürlüklerinden bakım maaşı başvurusunda kullanılacak olan belgeler temin edilir.
İlçe ya da il idare kurullarından mali durumun iyi olmadığını belgeleyen “muhtaçlık kararı” belgeleri temin edilir.
Temin edilen bu belgeler ve başvuru belgesi “SGK Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğü” ne ulaştırılır.
Bakım Aylıkları Ne Kadar?
Devletin bakıma muhtaç engelli vatandaşlarına destek olmak için ödediği bakım aylıkları, gereken şartların sağlanması halinde sunulmaktadır. Toplam olarak 800 bin kadar kişinin faydalanmakta olduğu bu aylık destekler, kişilere 2019 yılının başından itibaren 1311 TL olarak teslim edilmektedir. Bu aylıkların gelecek yılın başından itibaren 1311 TL olarak verilmesi hesaplanmaktadır.