Türkiye’de oluşabilecek onlarca borçlanma hususu bulunur. Çeşitlilik artması ile oluşan hukuksal durumların aşılabilmesi ve düzenlenmesi amacıyla yasal mevzuatlar gerekli adımları atmış durumda. Bu anlamda Türk Borçlar Kanunu borçları düzenlerken borçlarda zaman aşımı durumlarına da açıklık getirmiş durumda.
Borçlar Kanunu zaman aşımlarına gereği kadar yer ayırmış. Buna göre zaman aşımları iki grupta incelenmeli. Grubun birisindeki zaman aşımı on yıl iken diğerinde ise beş yıl ile sınırlandırılmış. Bu durumda borçlarda zaman aşımı açıklamasına girilmesi halinde oldukça uzun bir liste ile karşılaşırsınız.
Banka Borçlarında Zaman Aşımı
Borçların hemen hemen hepsini banka borçları kapsıyor. Kredi ve Kredi Kartı borçları tüketicilerin borçlanmadaki listede ilk sırayı her daim koruyor. Kişiler aldıkları kredi borçları ile yaptıkları harcamalardan dolayı ödeyemedikleri kredi kartları neticesinde takibe düşerler. Yasal takip ile kendilerinden icraen bu paraların tahsili yapılmak istenilse de mevcut geliri olmayan ve üzerine kayıtlı mülkü bulunmayan kişilerden bu borçların tahsili mümkün olmuyor. Genel borçlar içerisine giren banka borçları zaman aşımı süresi on yıldır. Fakat bu borçların hepsi TMSF statüsünde değerlendirilmektedir. TMSF statüsünden bahisle kastedilen borçların varlık şirketine devri ile açıklanabilir. Bu anlamda ödenmeyen banka borçları ne olur başlıklı yazımızdan faydalanabilirsiniz. Bu nedenle banka borçlarındaki zaman aşımı süresi 20 yıla çıkmaktadır.
Bankalar alacaklarını düşük tutarlarda paralara varlık şirketlerine devrediyorlar. Bu sayede birazda olsun batık kredilerini kurtarma yoluna gidiyorlar. Varlık şirketleri ise kişilere ulaşarak anlaşma yoluna gitmeye çalışır ve borçların ifasını talep eder.
Bankalar alacaklarından dolayı icraya vermeleri halinde parayı tahsil edemedikleri durumlar ortaya çıkar. Bu durumlar neticesinde yasal olarak zaman aşımı süresi 10 yıldır. Bu süre sonunda varlık şirketine devri yapılmamışsa zaman aşımına uğrar. Fakat zaman aşımı süresi öncesinde banka tekrar başvuru yapar ve icra işlemlerini yeniletirse bu zaman aşımı süresi bir on yıl daha uzayacaktır.
Beş yıl ile sınırlı olarak tüketiciye yansıyan zaman aşımlarına dair başlıca hususları sıralayacak olursak;
* Kira ücretleri, ana paraların oluşturacağı faizler, dönemsel olarak ödenen ücretler,
* Otel, pansiyon türünde konaklama ücretleri,
* Ortaklık sonucu oluşan borçlar,
* Simsar olarak nitelendirilebilecek komisyon, acente ücretleri,
Türk Borçlar Kanununda belirtilen yasal borçlar kısaca ve genel olarak bunlar olsa da özel durumlarda oluşabiliyor. Bu özel durumlarda süre bulunur ve sürelerin değiştirilmesi de mümkün değildir. Daha iyi anlaşılabilmesi için örnekle açıklamak gerekirse zaman aşımına ulaşacak olan borçlar evlilik akdinin devamı süresince işlemeyecektir. Yani evlilik devam ettiği süre boyunca borçların zaman aşımına uğraması beklenemez. Bu da özel bir durumdur.
Kısaca tüm borçlarda zaman aşımı kavramı bulunmaktadır. Bu kavram 5 ile 10 yıl arasında olur. Bankalara ait olan kredi ve kredi kartı borçlarında da zaman aşımı on yıldır. Dosyanız güncellenmesi halinde bir on yıl daha uzar. Aksine banka alacaklarını varlık şirketlerin satmışsa burada zaman aşımı süresi 20 yıla çıkmaktadır.
Ölen Kişinin Borçları Zaman Aşımına Uğrar mı?
Ölen kişilere ait borçların hepsi vasiyetlerine geçer. Vasiyetleri reddi miras yapmadıkları sürece bu borçları varisleri ödemekle yükümlüdür. Bu durumda Kredi Kartı Sahibi Ölürse Borçlar ve Reddi Miras Durumu başlıklı yazımızdan faydalanabilirsiniz.