Kişiler vadeli olarak yaptıkları yatırımı vadesi sonunda faiz kazancı ile yeniden vadeli olarak yatırma işlemi sonrası kazancı gösteren faizdir. Yani yatırdığınızı vade sonu faizi ile alıp, tekrar faiz kazanmanız anlamına gelmektedir. Oluşan bileşik faiz ile yatırım sonu oluşacak riskler basit faize göre garanti altına alınmak istenmektedir.
Kesikli ve Sürekli Bileşik Faiz
Bileşik faizin hesaplanmasında aylık, iki, üç, dört aylık gibi hesaplanmalar söz konusu ise kesikli bileşik faiz hesaplaması denilirken, sürekli ile anlık yapılıyorsa sürekli veya anlık bileşik faiz denilmektedir.
Dönem sonu yada her yatırımın dönemi sonrasında yatırımınız artış gösterir. Bu artışta faiz bulunur. Bu faiz ile birlikte olan artışın yine vadeli olarak yatırıma konu edilmesi sonrasında elde edilen faize Bileşik Faiz Oranı (Compound İnterest Rate) denilmektedir. Yatırım söz konusu ise ve bu yatırımınız da vadeli hesaplar üzerinden yapmak istiyorsanız yatırımınızın büyüklüğü ne olursa olsun mutlaka basit faiz ve bileşik faiz terimlerini iyi bilmeniz gerekir. Ekonomide özellikle bankalar arasındaki borç para alıp verme işlemleri faiz üzerinden yürütülür. Bu nedenle bankacılık ürünlerinin bel kemiği konumundadır. Burada her iki taraf içinde önemli olan faizdir.
Basit Faiz ve Bileşik Faiz Arasındaki Fark
Yatırdığınız yatırım tutarındaki ana paranın üzerinden hesaplanan faiz türü basit faiz olarak nitelendirilir. Bileşik faiz ise yatırımdaki ana para, faizi ile birlikte sağladığı faiz tutarına denilmektedir. Basit faizin uygulanmasında geçmiş dönemlerde bir yıldan az kredi işlemlerinin hesaplanmasında kullanılan bir metod iken ana para ise her dönem aynı tutuluyordu. Bu sayede ise ana para üzerindeki faiz oranı bir sonraki ana paraya eklenmiyordu. Bileşik faiz ise bir yıldan daha çok kredi işlemlerinde kullanıldı. Bu sayede ana para yani kapital sabit kalmaz. Her dönem faiz tutarı ile ana para tutarı değişiklik gösterir. Bu sayede faiz ile ana para tutarı da sürekli artış gösterir.
Bileşik Faiz Ne İşe Yarar?
Yapmış yatırımlarınızı kazancındaki faizden faiz kazanma anlamına gelen bileşik faiz yatırımcısının kazancına kazanç katar. Zaman içerisinde sahibine büyük kazançlar sağladığı 3095 sayılı yasa ile kanuni faiz ve temerrüt faizi hesaplanmasında faiz yürütülmesi yasaklanmıştır. Zamanla ticari olarak faaliyet gösterenler için bu durum biraz daha yumuşatılmış olsa da, bireysel kullanıcılar için özellikle kredi kartları sözleşmelerinde bileşik faiz hesaplaması yapılmaktadır. Yani kişilerin kredi kartlarına olan borçlarından dolayı oluşan faiz ile tekrar faiz alınması ciddi kazançlar sağlamaktadır. Bu kazançlar ile özellikle tüketicilerin mağduriyetinin önüne geçilmesi adına bu yasa ile önüne geçilmiştir.
Bileşik Faiz Hesaplama
Bileşik faiz tutarının hesaplanmasında anlık değeri ve faizi ile sonraki dönemlerde oluşacak değer ve faiz tutarının hesaplanması yapılabilir. Ana para, faiz oranı, yıllık, vadesi ve hesaplama dönemleri neticesinde gün sayısı ile hesaplanması söz konusudur. Örneğin 10 bin liranın bir yıllık % 10 faiz üzerinden yapılması halinde ana para 10 bin Lira, gelecekteki ana para ile faizi 11.000 Lira olacaktır. Yani faiz tutarı Bin liradır.