Banka kredisi nakit ihtiyacımızı gidermek için başvurduğumuz yöntemlerin başında gelir. İhtiyaç, taşıt, konut kredisi kullandığımız başlıca kredi türleridir. Bankalardan kredi kullanırken faiz masrafının dışında karşılaştığımız bir diğer masraf türü ise dosya masrafıdır. Dosya masrafı, bankaların kredi talep eden müşterinin söz konusu talebini değerlendirirken karşılaştığı masraflara ilişkin talep ettiği maliyettir.
Bu masraflar; kırtasiye giderleri (kağıt, evrak vb.), değerlendirme sürecinde banka personelinin harcadığı zaman, emek ve değerlendirme sürecinde müşterinin sicil sorgulaması için ödenen tutardır. Bankalar, kredi talep eden her müşterinin bireysel kredi sicilini Türkiye Bankalar Birliği (TBB) ve Kredi Kayıt Bürosu’ndan (KKB) sorgular. Bankalar gerçekleştirdikleri her sorgulama için TBB ve KKB’ye bir tutar ödemektedir. Kredi talebinin değerlendirilmesi sürecinde karşılaşılan tüm bu giderler dosya masrafı olarak müşteriden tahsil edilir.
Dosya Masrafı Yasal Mıdır, Tutarı Nasıl Belirlenir?
Dosya masrafı kavramı 2014 yılında yürürlüğe giren Finansal Tüketiciden Alınacak Ücretler Yönetmeliğinde yer almaktadır. Buna göre; bankalar kredi tutarının en fazla binde beşi oranında dosya masrafı (kredi tahsis ücreti) tutarı talep edebilir.
Dosya Masrafı İade Edilir Mi?
Yargıtay’a taşınan bir dava sonucunda bankaların tahsil ettiği dosya masrafı tutarının iadesi yolu açıldı. Özel bir bankadan konut kredisi kullanan müşteri, kendisinden tahsil edilen 4.147 TL tutarındaki dosya masrafının iadesini talep etti. Bankanın söz konusu tutarın iade edilemeyeceğini belirtmesi üzerine müşterinin durumu tüketici mahkemesine taşıdı, mahkemenin tutarın iadesine karar vermesi üzerine, Banka avukatı aracılığı ile anlaşmazlığı Yargıtay’a taşıdı. Yargıtay’ın konuya ilişkin kararı ise dosya masrafı tutarının iadesi yönünde oldu. Emsal teşkil edecek bu karar ile birlikte, dosya masrafı iadesi yasal olarak teminat altına alındı.
Dosya Masrafı Tutarını Nasıl Geri Alabilirim?
Bankalardan kullanmış olduğunuz kredilerin dosya masrafını talep edebilirsiniz. Bunun için öncelikle bankadan kredi kullanımına ilişkin (kredi masraf kalemlerini belirten) dekont talep edilmelidir. Daha sonra; dekont ve başvuru dilekçesi ile birlikte ikamet adresinin bulunduğu ya da kredi kullanımının gerçekleştiği ilçe kaymakamlığı Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuru yapılmalıdır. Dosya masrafının iadesine ilişkin başvurular 1-6 ay arasında olumlu ya da olumsuz olarak sonuçlandırılıyor. Yargıtay kararı sonrası başvuruların çoğunlukla olumlu sonuçlandığı biliniyor ancak, olumsuz sonuçlanması durumunda; tüketici mahkemesine başvuru yapılabiliyor.
2014 yılındaki düzenleme sonrasında krediler üzerinden kesilen dosya masrafı ibaresi kaldırılmış durumda. Bu ibarenin yerine kredi tahsis ücreti getirilmiş olup, kesintiler bu yöndedir.
Kesilen kredi tahsis ücretlerinin iadesine dair hakem heyetine yapılan başvurular alınıyor olsa da, heyet tarafından çıkarılan yönetmelik gereği reddedilmektedir.